De president van Argentinië, Javier Milei, en directeur-generaal Rafael Mariano Grossi van de IAEA vergezelden het wetenschappelijke team van de IAEA op de Argentijnse Antarctische bases.

Microplastics kunnen het ijsverlies op Antarctica versnellen

De president van Argentinië, Javier Milei, en directeur-generaal Rafael Mariano Grossi van de IAEA vergezelden het wetenschappelijke team van de IAEA op de Argentijnse Antarctische bases Marambio en Esperanza om de start van hun missie te markeren. Minister van Defensie Luis Petri, minister van Binnenlandse Zaken Guillermo Francos en minister van Buitenlandse Zaken Diana Mondino waren ook aanwezig. Het onderzoeksteam, dat uit twee personen bestaat, zal een maand lang op pad gaan om de impact van microplastics te beoordelen door het voorkomen en de verspreiding ervan te onderzoeken in zeewater, meren, sedimenten, zand, lozingswater en dieren van het Antarctische ecosysteem in de buurt van het Argentijnse Carlini wetenschappelijke onderzoeksstation.

De IAEA-missie naar Antarctica, het meest zuidelijke continent ter wereld, wordt uitgevoerd via het NUTEC-kunststoffeninitiatief van de IAEA. NUTEC, opgericht in 2020, is een vlaggenschipinitiatief van de IAEA om plasticvervuiling te bestrijden met nucleaire technologieën. Via een netwerk van NUTEC Plastic Monitoring Laboratories worden nucleaire en isotopische technieken gebruikt om gegevens te produceren over de verspreiding van microplastics in zee door het nemen van monsters en het analyseren van de prevalentie van microplastics in het milieu. Deze nauwkeurige wetenschappelijke gegevens vormen belangrijke informatie voor de ontwikkeling van maatregelen en beleid op het gebied van de beperking en verwijdering van plastic.

Het eerste bewijs van microplastics – plastic deeltjes met een diameter van minder dan 5 mm – gevonden in snel ijs langs de Antarctische kust dateert uit 2009, toen onderzoekers van de Universiteit van Tasmanië monsters namen van het zee-ijs in Oost-Antarctica.  Er is echter nog steeds bijna geen informatie beschikbaar over waar en hoeveel microplastics op Antarctica terechtkomen en hoeveel er door Antarctische organismen wordt opgenomen. Er zijn ook heel weinig gegevens over de soorten microplastics die dit ongerepte gebied bereiken via oceaanstromingen, atmosferische depositie en de aanwezigheid van mensen op Antarctica.

Tijdens een evenement ter lancering van de missie op 6 januari op de Argentijnse Antarctische basis Marambio, zei Grossi dat de ontdekking van microplastics in het eens zo ongerepte Antarctische milieu dient als een bewijs van de invloed van de wijdverspreide en schadelijke vervuilende stof. “Microplastics zijn een wereldwijd probleem, maar de internationale gemeenschap beschikt nog steeds niet over de wetenschappelijke gegevens die nodig zijn om weloverwogen beslissingen te nemen. Dit is het doel van NUTEC plastics: door de oorsprong, verplaatsing en impact van plastic te begrijpen, kunnen we weloverwogen beslissingen nemen over hoe we het probleem moeten aanpakken.”

De aanwezigheid van microplastics kan het ijsverlies op Antarctica versnellen door de reflectie van het ijs te verminderen, de ruwheid van het oppervlak te veranderen, microbiële activiteit te bevorderen, als thermische isolatie te werken en bij te dragen aan de mechanische verzwakking van de ijsstructuur. In combinatie met klimaatverandering, atmosferische omstandigheden en oceaaninvloeden zal de aanwezigheid van microplastics de verwoestende gevolgen van het smelten van poolijs op Antarctica verergeren. Bovendien heeft het binnendringen van microplastics in de voedselketen van Antarctische organismen een negatieve invloed op de gezondheid van het Antarctische leven en hun weerbaarheid tegen klimaatverandering.

In een resolutie van maart 2022 hebben de lidstaten van de Verenigde Naties toegezegd onderhandelingen te starten voor een nieuw wereldwijd verdrag over het uitbannen van plasticvervuiling, ook in het mariene milieu, met als doel formele goedkeuring in 2025. Het zich uitbreidende NUTEC-netwerk van laboratoria van de IAEA voor het monitoren van mariene (micro)plasticvervuiling, ook in poolgebieden, zal een cruciale rol spelen bij het leveren van essentieel wetenschappelijk bewijs ter ondersteuning van geïnformeerde besluitvorming tijdens de verdragsonderhandelingen en bijdragen aan de effectieve uitvoering ervan, met name in het mariene milieu.

Het volledige artikel is te vinden op de website van de IAEA.