iStockphoto – ©Mariia Vitkovska

Succesverhalen en geleerde lessen

De IAEA organiseert van 26 tot 30 mei 2025 ook de eerste internationale conferentie over de betrokkenheid van belanghebbenden bij kernenergieprogramma’s op haar hoofdkantoor in Wenen. De conferentie zal een breed scala aan deelnemers samenbrengen, waaronder beleidsmakers, regelgevers, communicatiedeskundigen, technische ondersteuningsorganisaties, afvalbeheerorganisaties, vertegenwoordigers van de gemeenschap, leiders uit de industrie, academische onderzoekers, NGO’s en internationale organisaties. Tijdens het nevenevenement van de Algemene Conferentie bespraken sprekers uit Argentinië, Canada, Hongarije, Japan en de Verenigde Staten van Amerika de uitdagingen en kansen voor gastgemeenschappen van nucleaire faciliteiten en belichtten ze succesverhalen en geleerde lessen. Deelnemers hoorden hoe het succes van grote infrastructuurprojecten meestal afhankelijk is van sociale vergunning en kernenergieprojecten zijn daarop geen uitzondering. Een open dialoog tussen alle belanghebbenden is van vitaal belang, vooral met de gastgemeenschappen, en kan helpen om projecten op tijd en binnen het budget te laten verlopen en tegelijkertijd tegemoet te komen aan lokale zorgen. De opname van het evenement kan hier worden bekeken.Panelleden gaven voorbeelden van hoe proactieve, coöperatieve betrokkenheid tussen leden van de gemeenschap, overheidsinstanties en uitvoerende organisaties tot positieve resultaten leidde en de basis legde voor succes op de lange termijn.

De stad Ignace in Canada bevestigde onlangs haar bereidheid om een diepe geologische opslagplaats (deep geological repository – DGR) voor gebruikte Canadese nucleaire brandstof te huisvesten. Deze blijk van interesse kwam na een lang proces waarbij de nadruk lag op dialoog en het verstrekken van middelen aan de gemeenschap om te leren wat het huisvesten van een opslagplaats zou inhouden.”In 2010 brachten onze burgemeester en gemeenteraad Ignace naar voren als een van de 22 gemeenschappen die mogelijk geïnteresseerd waren in een DGR. We willen dat onze gemeenschap welvaart en bloei kent, maar we maakten ons ook zorgen over de veiligheid, en het was duidelijk dat Ignace een sterke stem in het proces wilde hebben”, zei Chantal Moore, lid van de bewonerscommissie van Ignace’s Willingness Ad Hoc Committee, dat werd opgericht om de bereidheid van de bewoners te bepalen om verder te gaan met de vestiging. Canada’s National Waste Management Organization (NWMO) en de gemeente werkten samen met de gemeenschap om informatie te verstrekken over wat het project zou inhouden en er werd een lokaal comité opgericht om de gemeenschap te betrekken bij het leren over het proces. “Na 14 jaar zijn we een van de twee gemeenschappen in Canada die in aanmerking komen voor een DGR en 77% van de leden van de gemeenschap die hebben deelgenomen aan het stemproces heeft voor het project gestemd.” Voortdurende discussies met NWMO zijn een belangrijk onderdeel geweest van de succesvolle betrokkenheid. “We hebben een grote geografie, zeer goede geologie. En het was belangrijk dat dit een vrijwillig proces zou zijn”, zegt Isaac Werner, senior adviseur voor overheidsrelaties bij NWMO. “We hebben heel duidelijk aangegeven dat we niet verder gaan met ons project zonder bereidwillige en geïnformeerde gastgemeenschappen. We zijn van plan om onze voorkeurslocatie eind dit jaar bekend te maken.”

In Hongarije bijvoorbeeld, stelden gemeenten aan de overkant van de rivier van de kerncentrale van Paks vast dat er behoefte was aan een gemakkelijkere toegang tot de locatie. Ze werkten samen met de exploitant en de regering en openden afgelopen maart een brug die de twee oevers van de rivier met elkaar verbond en zorgde voor meer toegang tot banen voor de gemeenschap en een groter aanbod van diensten voor de exploitant en het nieuwe nucleaire project Paks II. Verstoring door bouwwerkzaamheden is vaak een van de grootste zorgen van de gastgemeenschappen, evenals de uitdaging om de infrastructuur van de gemeenschap snel genoeg te ontwikkelen om te voldoen aan de behoeften van een groeiende economie. Masahiro Sakurai is burgemeester van Kashiwazaki, waar de grootste kerncentrale van Japan staat: “Er zijn veel positieve kanten aan het huisvesten van een kerncentrale, zoals het ondersteunen van de economische groei van het land en de lokale werkgelegenheid. Soms is er echter verdeeldheid binnen de gemeenschap wat betreft steun en dit moet worden besproken. Hoewel veiligheidsbeoordelingen cruciaal zijn voor de herstart van reactoren die na het ongeluk in Fukushima Daiichi werden stilgelegd, is het de lokale gemeenschap die moet instemmen met de herstart.” De relatie tussen de nationale overheid en gemeenten met nucleaire faciliteiten gaat verder dan de exploitatie van kerncentrales. “Onze prioriteit is om een regelmatige dialoog te voeren met de gemeenten en verschillende vormen van steun te bieden die zijn afgestemd op hun behoeften”, zegt Masahiro Yagi, speciaal onderzoeksambtenaar bij het Japanse ministerie van Economie, Handel en Industrie.

Lees het volledige artikel van Matt Fisher en Irena Chatzis op de website van de IAEA.