Gebouw van de Europese Commissie – Fotocredit: arcady_31 – iStockphoto
Onderzoek en innovatie zijn essentieel voor strategische autonomie van de EU
Met de op 14 juni ondertekende subsidieovereenkomst zal het project werken met een EU-bijdrage van 10 miljoen euro. Onder leiding van het kernenergiebedrijf Framatome (Frankrijk en Duitsland) en met 17 partners uit zeven EU-lidstaten en Oekraïne, zal het bijdragen aan een snelle en veilige ontwikkeling en inzet van een Europese splijtstofoplossing voor de zogenaamde water-water energiereactor (VVER). Deze werden oorspronkelijk ontwikkeld in de Sovjet-Unie en zijn afhankelijk van Russische brandstof.
Iliana Ivanova, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugdzaken: “Onderzoek en innovatie zijn essentieel voor de strategische autonomie van de EU. Nucleaire brandstof is daar een goed voorbeeld van. Het Euratom-programma voor onderzoek en opleiding biedt onze industrie cruciale steun bij de zoektocht naar betrouwbare alternatieve brandstof voor reactoren in de EU-lidstaten en Oekraïne, die tot nu toe brandstof uit Rusland nodig hadden om te kunnen werken.” Via Euratom heeft de EU 20 miljoen euro geïnvesteerd in onderzoek naar splijtstofdiversificatie. SAVE is het tweede project over dit onderwerp na het door Westinghouse geleide APIS-project, dat in juli 2023 van start is gegaan.
In een ingrijpend gewijzigde geopolitieke context en met het oog op haar ambities om de koolstofuitstoot te verminderen, heeft de EU zich ertoe verbonden de diversificatie van splijtstoffen te versnellen en tegelijk de ononderbroken levering te waarborgen van meer dan 30 VVER-kernreactoren die op Russische leveringen werken. Deze bevinden zich in Bulgarije, Tsjechië, Finland, Hongarije, Slowakije en Oekraïne. Deze inspanningen zijn ook gericht op het waarborgen van de energiezekerheid en -onafhankelijkheid in zowel de EU als Oekraïne.
Achtergrond
Het Euratom-programma voor onderzoek en opleiding (2021-2025) is gericht op nucleair onderzoek en opleiding, met inbegrip van de voortdurende verbetering van de nucleaire veiligheid, voorzieningszekerheid, stralingsbescherming en het leiderschap van de EU bij de ontwikkeling van fusie-energie. Euratom is ook gericht op het veiligstellen van de kritieke onderzoeks- en vaardigheidscapaciteiten van de EU op nucleair gebied, die zorgen voor een veilige en betrouwbare werking van bestaande en toekomstige nucleaire technologieën, ook in niet-energetische toepassingen zoals de gezondheidszorg. Het draagt bij tot een grotere energiezekerheid van de EU en waarborgt tegelijk de hoogste veiligheidsnormen. Het versterkt verder de samenwerking tussen de EU-lidstaten en met Oekraïense onderzoeksinstellingen en academische instellingen. Met een budget van 1,38 miljard euro voor de periode van vijf jaar vormt Euratom een aanvulling op het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon Europe van de EU, waarbij dezelfde instrumenten en regels voor deelname worden gebruikt.