Voorbeeld van een fusiereactor is de ITER-tokamak waarbij een grote elektromagneet – de centrale solenoïde – het hart vormt. De elektromagneet wekt de plasmastroom op en stuurt en vormt het plasma tijdens het gebruik. ITER is een internationaal samenwerkingsproject in Cadarache (Fr) met als doel de wetenschappelijke en technische haalbaarheid aan te tonen van kernfusie als energiebron op aarde. Afbeelding: VS ITER / Credit © ITER Organization, http://www.iter.org/
Technologie kan revolutie teweegbrengen in energiesector
Granholm beschreef kernfusie als een baanbrekende technologie en benadrukte de inzet van president Joe Biden om kernfusie in te zetten als koolstofvrije energiebron om te voorzien in de stroombehoefte van zowel huishoudens als bedrijven. Kernenergie is een cruciaal onderdeel van de doelstelling van de regering Biden om in 2035 een koolstofvrije energiesector te hebben en in 2050 een economie zonder uitstoot.
Tijdens een interview met Associated Press in Wenen toonde Granholm zich optimistisch over het bereiken van president Biden’s visie van commerciële kernfusie binnen tien jaar, door te stellen dat het binnen de “mogelijkheden” ligt. Kernfusie werkt door waterstofatomen onder immense druk te zetten, waardoor ze samensmelten tot helium en enorme hoeveelheden energie en warmte vrijkomen. In tegenstelling tot conventionele kernreacties produceert kernfusie geen radioactief afval. Voorstanders van kernfusie zeggen dat het een potentiële vervanging is voor fossiele brandstoffen en traditionele energiebronnen, hoewel koolstofvrije energie uit kernfusie nog moet worden bereikt.
In augustus 2023 bereikten Amerikaanse wetenschappers voor de tweede keer sinds een historische doorbraak in december vorig jaar een netto energiewinst in een kernfusiereactie in de zoektocht naar een bijna onbeperkte, veilige en schone energiebron. Professor Dennis Whyte, directeur van het Plasma Science and Fusion Center aan het Massachusetts Institute of Technology, werd door Business Insider geciteerd toen hij zei dat de VS “een slimme aanpak” heeft voor fusie-energie die onderzoek en ontwerp bevordert door een aantal bedrijven die werken aan een demonstratieplan binnen een decennium.
“Het is geen garantie dat een bepaald bedrijf er komt, maar we hebben meerdere schoten op doel,” zei Whyte.
Opslag van kernsplijtingsafval blijft een uitdaging
Wat betreft de uitdaging om geschikte opslaglocaties te vinden voor radioactief afval van de bestaande reactorvloot in de VS, zei Granholm dat de overheid een proces is gestart om gemeenschappen te identificeren die bereid zijn om opslagfaciliteiten te huisvesten. Momenteel wordt de meeste verbruikte splijtstof opgeslagen op reactorlocaties in het hele land. “We hebben 12 organisaties geïdentificeerd die in gesprek gaan met gemeenschappen in het hele land over de vraag of ze geïnteresseerd zijn (in het huisvesten van een locatie),” zei ze.
Hoewel de VS zich momenteel niet bezighoudt met het recyclen van gebruikte kernbrandstof, hebben andere landen, waaronder Frankrijk, hier wel ervaring mee. Critici van recycling beweren dat het niet kosteneffectief is en proliferatierisico’s met zich mee kan brengen. Granholm benadrukte de noodzaak van een zorgvuldige implementatie met sterke non-proliferatiewaarborgen