iStockphoto – Dmitry Larichev
Extreem precaire nucleaire veiligheids- en beveiligingssituatie
De onderbreking van de 750kV lijn Dniprovska onderstreept opnieuw de extreem precaire nucleaire veiligheids- en beveiligingssituatie in de ZNPP tijdens het gewapende conflict. Dit gebeurde om 13.31 uur plaatselijke tijd op ongeveer zes kilometer afstand van de 750 kV open schakelplaats van de ZNPP, in door Rusland gecontroleerd gebied. De ZNPP deelde de ter plaatse gestationeerde IAEA-experts mee dat het veroorzaakt werd door een kortsluiting, zonder verdere details te geven. De lijn werd om 16.49 uur weer aangesloten, aldus de centrale.
De gebeurtenis vergroot ook de bezorgdheid over aanvallen op de elektriciteitsinfrastructuur elders in Oekraïne, zoals vorige week werd aangegeven, en benadrukt het risico voor de ZNPP en de andere operationele kerncentrales in het land. Toen de 750 kV-lijn werd onderbroken, ontving de ZNPP externe elektriciteit van haar enige 330 kV back-uplijn en ze is bijzonder kwetsbaar voor dergelijke onderbrekingen, zoals de gebeurtenis van vandaag illustreert. Vóór het conflict beschikte de centrale over vier 750 kV- en zes 330 kV-lijnen.
“Dat Europa’s grootste kerncentrale afhankelijk is van één of twee hoogspanningslijnen is een grote bron van zorg en duidelijk niet duurzaam. Onze bezorgdheid strekt zich ook uit tot de operationele kerncentrales in Oekraïne, waar een onderbreking van de stroomvoorziening buiten de locatie zeer ernstige gevolgen kan hebben voor de nucleaire veiligheid,” zei Grossi.
Eerder deze week informeerde de ZNPP de IAEA ook over een aanval met een drone op een transportwerkplaats in het nabijgelegen industriegebied, waarbij naar verluidt enige schade werd aangericht maar geen slachtoffers vielen, aldus directeur-generaal Grossi. Als de vermeende aanval van woensdag, op ongeveer vier kilometer afstand van de ZNPP, wordt bevestigd, zou dit de voortdurende militaire risico’s voor deze belangrijke nucleaire faciliteit onderstrepen, na de drone-aanvallen van vorige maand op de locatie zelf, aldus directeur-generaal Grossi. De ZNPP zei dat een antenne voor het civiele communicatienetwerk was beschadigd bij de aanval op de transportwerkplaats, waar bussen worden bewaard die worden gebruikt voor het vervoer van personeel van de centrale naar de nabijgelegen stad Enerhodar.
Bovendien heeft het IAEA-team van experts dat gestationeerd is bij de ZNPP de afgelopen week explosies gehoord op verschillende afstanden van de centrale. “Voor de buitenwereld leek de situatie bij de Zaporizhzhya kerncentrale de afgelopen weken misschien relatief rustig, sinds de drone-aanvallen op de locatie die medio april door onze experts werden bevestigd. Maar zo zien we de situatie ter plaatse niet. De grimmige realiteit is er een van voortdurend gevaar. De nucleaire veiligheids- en beveiligingssituatie op de site blijft uiterst kwetsbaar,” zei Grossi. De IAEA-experts blijven toezicht houden op de onderhoudsactiviteiten in de ZNPP, die cruciaal zijn voor de nucleaire veiligheid en beveiliging op de lange termijn, zoals de directeur-generaal herhaaldelijk heeft benadrukt.
De onderhoudswerkzaamheden aan een deel van de veiligheidssystemen van eenheid 1 zijn deze week hervat, nadat ze in maart waren uitgesteld, zoals eerder gemeld. Elektrische onderhoudswerkzaamheden aan de hoofdtransformator van eenheid 2 en aan een van de noodstroomtransformatoren van de centrale zijn deze week begonnen. De reiniging van een van de sprinklerbekkens, die water levert voor de koeling van eenheid 6 en de veiligheidssystemen, is voltooid, terwijl de reiniging van een sprinklerbekken van eenheid 5 naar verwachting vandaag zal worden afgerond. Daarnaast observeerde het IAEA-team de succesvolle uitvoering van routinetests van een nooddieselgenerator voor eenheid 1, activiteiten die regelmatig moeten worden uitgevoerd, vooral met het oog op de kwetsbare off-site elektriciteitssituatie van de locatie. Terwijl alle zes reactoreenheden in koude toestand waren – en dus geen warmte of stoom meer genereerden – deelde de ZNPP het IAEA-team mee dat het opnieuw twee van de negen mobiele dieselboilers in werking had gesteld om warm water te genereren voor de eigen behoeften van de locatie.
De IAEA gaat door met het leveren van de hoognodige apparatuur en benodigdheden voor het handhaven van de nucleaire veiligheid en beveiliging in Oekraïne. Bij de 47e levering sinds het begin van het gewapende conflict ontving het Oekraïense USIE Izotop, een Oekraïens staatsbedrijf dat zich bezighoudt met het beheer van radioactief materiaal voor medische, industriële en andere doeleinden, deze week een systeem voor fysieke beveiliging dat wordt gefinancierd door het Verenigd Koninkrijk. Met deze levering heeft Oekraïne voor bijna 9,4 miljoen euro aan nucleaire veiligheids- en beveiligingsapparatuur ontvangen dankzij de steun van een aantal donoren aan het Agentschap.
Lees het volledige artikel op de website van de IAEA.