Oekraïne-Zaporizja-©Bogdan-Pigulyak
DG zet het overleg met Oekraïne en Rusland voort
De reparatie van deze laatste functionerende externe back-uplijn – die de afgelopen dagen door beschietingen is vertraagd – zorgt ervoor dat de elektriciteit voor essentiële functies op het gebied van nucleaire veiligheid en beveiliging toch kan worden geleverd als de centrale opnieuw de verbinding met de externe hoofdstroomleiding van 750 kV verliest. De elektriciteitsvoorziening van de faciliteit via het net blijft kwetsbaar, aldus directeur-generaal Rafael Mariano Grossi van de IAEA.
Een dag eerder meldde de IAEA in Update 139 nog dat de noodstroomkabel van 330 kilovolt (kV) naar de Oekraïense kerncentrale van Zaporizhzhya (ZNPP) nog steeds niet hersteld was. De aansluiting op de noodlijn Ferosplavna 1 viel op 29 december weg als gevolg van schade door beschietingen aan de andere kant van de rivier de Dnipro dan de ZNPP. De lijn is de laatste van zes externe lijnen van 330 kV die via de schakelplaats van de nabijgelegen thermische centrale elektriciteit leveren aan de ZNPP, Europa’s grootste kerncentrale.
Hoewel alle zes reactoren van de ZNPP waren stilgelegd, blijft de centrale de elektriciteit die zij nodig heeft voor essentiële nucleaire veiligheids- en beveiligingsfuncties ontvangen van de laatste operationele externe hoofdlijn van 750 kV. Als de externe stroom uitvalt, zijn alle 20 dieselreservegeneratoren van de locatie gereed om de locatie te voorzien van de elektriciteit die nodig is voor alle veiligheidsgerelateerde apparatuur.
Het ISAMZ-team (IAEA Support and Assistance Mission to Zaporizhzhya) dat momenteel in de centrale aanwezig is, kreeg te horen dat de werkzaamheden om de lijn Ferosplavna 1 (330 kV) te herstellen op 30 december 2022 zijn begonnen, maar dat het nog niet duidelijk is wanneer de werkzaamheden voltooid zullen zijn. De inspanningen om de lijn te herstellen waren gedurende een aantal dagen onderbroken als gevolg van beschietingen in de buurt van de plaats van de schade, maar konden uiteindelijk toch doorgang vinden. De situatie toont eens te meer aan dat alle militaire acties die gevolgen kunnen hebben voor de nucleaire veiligheid en beveiliging van de Oekraïense kerncentrales onmiddellijk moeten worden stopgezet, aldus Grossi.
De DG zet het overleg met Oekraïne en Rusland voort om zo spoedig mogelijk een zone ter bescherming van de nucleaire veiligheid en beveiliging rond de ZNPP overeen te komen en in te voeren. Het ISAMZ-team in de centrale is gewezen op uitputting en stress bij het operationele personeel van de ZNPP. Het team maakte melding van zorgwekkende vermoeidheidsniveaus bij het personeel als gevolg van de toegenomen werkuren en extra ploegendiensten en de stress door de nauwe blootstelling aan het lopende conflict. Grossi heeft herhaaldelijk zijn ernstige bezorgdheid geuit over de gevolgen van de moeilijke werkomstandigheden in de ZNPP. “Zoals uiteengezet in de zeven onmisbare pijlers van nucleaire veiligheid en beveiliging, moet het operationele personeel zijn veiligheids- en beveiligingstaken kunnen vervullen en in staat zijn beslissingen te nemen zonder onnodige druk”, voegde hij eraan toe. Het ISAMZ-team kreeg te horen dat de centrale ondanks de uitdagingen nog steeds over voldoende operationeel personeel beschikt om de veilige werking van alle eenheden op het huidige werkingsniveau van de centrale te handhaven. “Het moedige personeel dat in de ZNPP werkt, blijft zijn taken professioneel uitvoeren, vastbesloten om de veilige werking van de centrale te handhaven,” aldus Grossi.
Het ISAMZ-team kreeg ook te horen dat alle negen mobiele dieselgestookte ketels op het terrein nu in bedrijf zijn en ongeveer 34 MW verwarming leveren aan de ZNPP en de nabijgelegen stad Enerhodar. In de hele stad zijn nog eens 43 ketels in bedrijf.
Los daarvan heeft Oekraïne de IAEA meegedeeld dat de productie van elektriciteit in de drie andere kerncentrales van het land volledig is hersteld na een afname van de productie na de raketaanvallen in de laatste dagen van 2022. De IAEA blijft voorbereidingen treffen om binnenkort voortdurend IAEA-teams in te zetten in de vier andere Oekraïense nucleaire installaties, de kerncentrales van Khmelnitsky, Rivne en Zuid-Oekraïne, alsmede de locatie in Chornobyl, zoals in december in Parijs is overeengekomen door de Oekraïense premier Denys Shmyhal en directeur-generaal Grossi van de IAEA. Deze missies zijn bedoeld om waar nodig technische ondersteuning en bijstand te verlenen om een hoog niveau van nucleaire veiligheid en beveiliging te helpen handhaven en het risico van een nucleair incident of ongeval met mogelijke radiologische gevolgen voor de bevolking en het milieu te beperken.