Fotocredit: iStockphoto – ©Tzido

Ingekapselde stralingsbronnen

“Het gebruik van stralingsbronnen en radioactief materiaal in academische en onderzoeksprogramma’s neemt wereldwijd toe”, zegt Haridasan Pappinisseri Puthanveedu, IAEA Senior Safety Officer, die de ontwikkeling van de publicatie coördineerde, en voegt eraan toe dat “een geharmoniseerde inspanning nodig is om studenten en docenten in instellingen over de hele wereld, evenals het grote publiek, te beschermen.” Een grote verscheidenheid aan stralingsbronnen wordt gebruikt in onderzoek en onderwijs, van het onderwijzen van basiswetenschappen op middelbare scholen tot wetenschappelijke onderzoeksprojecten. Deze bronnen omvatten verzegelde radioactieve bronnen, niet-verzegeld radioactief materiaal en stralingsgeneratoren zoals röntgentoestellen, versnellers en neutronengeneratoren, die gebruikt kunnen worden voor het testen van stralingscontrole-instrumenten in laboratoria en bij demonstraties op middelbare scholen.

De aanbevelingen in de nieuwe publicatie zijn in de eerste plaats gericht op academische en onderzoeksinstellingen die toestemming hebben om ingekapselde stralingsbronnen in hun programma te gebruiken. Ze kunnen ook interessant zijn voor personen die werken voor regelgevende instanties en andere organisaties die betrokken zijn bij het ontwerp, de fabricage, de levering en het onderhoud van ingekapselde stralingsbronnen en bijbehorende apparatuur voor onderzoek en onderwijs.

“Deze nieuwe veiligheidsgids maakt deel uit van onze voortdurende inspanningen om partnerschappen te bevorderen tussen scholen, universiteiten, onderzoeksinstituten en nationale regelgevende instanties om de veilige omgang met radioactieve materialen te waarborgen”, benadrukt Puthanveedu. De leidraad omvat de basisprincipes van stralingsbescherming, informatie over verschillende soorten stralingsbronnen, de plichten en verantwoordelijkheden van uitvoerende organisaties, aanbevelingen voor het ontwerp van faciliteiten, laboratoria en apparatuur en advies over het uitvoeren van veiligheidsbeoordelingen. Aangezien het gebruik van radioactieve bronnen kan leiden tot het ontstaan van radioactief afval, behandelt de leidraad ook het veilig vervoeren, opslaan en verwijderen van radioactief materiaal en afval. “Deze nieuwe gids bevordert een veiligheidscultuur vanaf het allereerste begin, zelfs al op de middelbare school, en zorgt ervoor dat toekomstige professionals veiligheid als prioriteit stellen in hun werk – een voordeel dat verder reikt dan stralingsgerelateerde gebieden,” zei Emilia Kopeć, een stralingsbeschermingsdeskundige uit Nederland.

De informatie bevat concrete maatregelen voor het beheersen van de blootstelling aan straling, waaronder aanbevelingen voor de preventie van ongevallen en de bescherming van de bevolking die per ongeluk aan straling kan worden blootgesteld, en richtlijnen voor blootstelling in noodsituaties. Daarnaast worden praktische richtlijnen gegeven voor het gebruik van stralingsbronnen met betrekking tot de leeftijd van studenten vanaf de middelbare school, evenals casestudies met betrekking tot stralingsbescherming van studenten in het medisch onderwijs. Rafael Garcia-Tenorio, directeur van het Nationaal Centrum voor Versnellers aan de Universiteit van Sevilla in Spanje, zei: “In mijn centrum zullen alle jonge technici en promovendi deze uitgebreide gids als referentie hebben. Het zal ook zeer nuttig zijn in ontwikkelingslanden.”

Deze veiligheidsgids maakt deel uit van de Safety Standards (veiligheidsnormen) van de IAEA, die de fundamentele beginselen, eisen en aanbevelingen bevatten om de nucleaire veiligheid te waarborgen. De serie dient als wereldwijde referentie voor de bescherming van mens en milieu en draagt bij aan een geharmoniseerd hoog veiligheidsniveau wereldwijd.

Meer informatie over de IAEA-veiligheidsnormen is hier te vinden en de e-learningmodules van de IAEA over dit onderwerp zijn hier in zes talen beschikbaar.

De nieuwe publicatie is hier gratis verkrijgbaar.