Medici beoordelen een scan. Credits: iStockphoto – praetorianphoto
Bèta- en gammastraling
Lutetium-177, ook afgekort naar Lu-177, is de radioactieve vorm van het metaal lutetium met een bijzondere werking. Het zendt bètastraling uit, die gericht kankercellen kan vernietigen, en produceert tegelijkertijd een kleine hoeveelheid gammastraling, ook wel fotonen genoemd. Deze gammastraling is zichtbaar op scans, waardoor artsen de behandeling ook direct kunnen volgen. Je kan dus zien of het Lu-177 direct na de toediening werkelijk op de plaats van bestemming is gekomen.
15.000 nieuwe gevallen
Deze methode wordt vooral gebruikt om prostaatkanker en neuro-endocriene tumoren te behandelen. Neuro-endocriene tumoren zijn zeldzame vormen van kanker die ontstaan in de hormoonproducerende cellen van het lichaam en zich vaak langzaam ontwikkelen.
Volgens cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) werden in 2024 ruim 15.000 nieuwe gevallen van prostaatkanker en bijna 1.000 gevallen van neuro-endocriene tumoren geregistreerd. Deze aantallen blijven stijgen en dit laat zien hoe belangrijk nieuwe behandelingen, zoals met Lutetium-177, zijn.
Recht op zijn doel af
Wat maakt Lutetium-177 zo bijzonder? Het komt allemaal neer op één ding: precisie. Normale chemotherapie heeft vaak invloed op het hele lichaam, waardoor het veel bijwerkingen krijgt. Maar met Lutetium-177 worden voornamelijk de kankercellen aangepakt. Dit komt doordat Lutetium-177 wordt gekoppeld aan een molecuul dat zich aan specifieke kenmerken van de kankercellen hecht. Hierdoor wordt de behandeling veel effectiever met minder bijwerkingen. Dus, het is een win-win! Omdat elke tumorsoort andere kenmerken heeft, worden er ook verschillende moleculen gebruikt.
Een voorbeeld van een veelbelovende behandeling die momenteel o.a. in het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis wordt onderzocht, is Lutetium-177-PSMA als therapie bij patiënten met uitgezaaide prostaatkanker. Het molecuul met Lutetium-177 richt zich specifiek op een eiwit (PSMA) dat vooral te vinden is op prostaatkankercellen. Door deze gerichte aanpak wordt de kanker goed bestreden, terwijl gezond weefsel zo min mogelijk wordt beschadigd.
Naast de klinische onderzoeken, waarin de effecten van Lutetium-177 getest worden, is er ook al een Lutetium-177 medicijn op de markt. NRG PALLAS levert de basis van dit product.
Nederland als koploper in nucleaire geneeskunde
Nederland is een van de belangrijkste landen als het gaat om de productie van medische isotopen zoals Lutetium-177 met NRG PALLAS als één van de grootste leveranciers van Lutetium-77. NRG PALLAS produceert al jaren medische isotopen en met de komst van de nieuwe PALLAS-reactor in Petten wordt de productiecapaciteit nog verder uitgebreid om de levering wereldwijd zeker te stellen. Dit betekent dat Nederland niet alleen patiënten in eigen land helpt, maar ook wereldwijd een cruciale rol speelt in de levering van deze levensreddende stoffen.
De toekomst van Lutetium-177
De toekomst van Lutetium-177 ziet er rooskleurig uit. Steeds meer onderzoeken laten zien hoe effectief dit medische isotoop is bij de behandeling van verschillende vormen van kanker. Wetenschappers zijn ook bezig met combinatietherapieën, waarbij Lutetium-177 samen met andere behandelwijzen nog betere resultaten kan opleveren.
Dankzij NRG PALLAS, het FIELD-LAB van NRG PALLAS én de ontwikkeling van de nieuwe PALLAS-reactor is Nederland een voortrekker in de nucleaire geneeskunde. En dat betekent dat steeds meer patiënten wereldwijd kunnen profiteren van deze geavanceerde behandelingen.