Reactor Instituut Delft – Fotocredit: ©TU Delft
Alle administratieve en technische maatregelen om de veiligheid te waarborgen waren doeltreffend uitgevoerd
Het INSARR-team (Integrated Safety Assessment for Research Reactors) bestond uit vier deskundigen uit Argentinië, België, Tsjechië en Slovenië, alsmede drie ambtenaren van de IAEA. De zeven dagen durende missie naar de Hoger Onderwijs Reactor (HOR) had betrekking op het toezicht op de regelgeving en de organisatorische en beheersregelingen ter plaatse. Ook technische aspecten, waaronder de veiligheidsanalyse, de exploitatie- en onderhoudsprogramma’s, de stralingsbescherming en de veiligheid van het gebruik en de wijzigingen, werden onder de loep genomen. De HOR wordt geëxploiteerd door het Reactor Instituut Delft (RID) van de Technische Universiteit Delft. Hij wordt hoofdzakelijk gebruikt voor onderzoek op het gebied van nucleaire wetenschap en techniek, neutronenactiveringsanalyse en bij de ontwikkeling van nieuwe radio-isotopen en productiemethoden. Het RID is in 2010 aangewezen als IAEA-samenwerkingscentrum en zijn stabiele isotopentracermethoden dragen bij aan de activiteiten van de IAEA op het gebied van forensische wetenschappen.
De reactor werd in 1963 in gebruik genomen en heeft sindsdien verscheidene wijzigingen ondergaan. Zo werd in 2005 overgeschakeld van hoogverrijkt uranium op laagverrijkte uraniumbrandstof en werden in 2010 de nucleaire instrumentatie- en controlesystemen opgeknapt. De reactor heeft periodieke nationale veiligheidsbeoordelingen ondergaan in 1999, 2010 en 2021. De HOR is in 2019 tijdelijk stilgelegd voor het wijzigingsprogramma van de systemen en onderdelen, waaronder de koelcircuits en de insluitingskoepel. De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS), de Nederlandse regelgevende instantie, had de IAEA verzocht de INSARR-missie uit te voeren. “Het RID heeft tijdens de uitvoering van de opknapbeurt en modernisering van de systemen en onderdelen van de reactor blijk gegeven van een grote inzet voor veiligheid”, aldus David Sears, Senior Nuclear Safety Officer van de Research Reactor Safety Section van de IAEA. “Het RID zal deze inspanningen naar verwachting voortzetten om de veiligheid te waarborgen tijdens de lopende inbedrijfstelling van deze aanpassingen en gedurende het proces om de reactor na een langdurige periode van stillegging weer op te starten, wat later dit jaar is gepland.”
Het INSARR-team bezocht de reactor en de bijbehorende faciliteiten en had ontmoetingen met RID-personeel en ANVS-functionarissen. Het IAEA-team stelde vast dat de administratieve en technische maatregelen ter waarborging van de veiligheid ondanks de beperkingen van COVID-19 tijdens het wijzigingsproject doeltreffend waren uitgevoerd. Het team heeft ook geconstateerd dat de veiligheid wordt nageleefd op gebieden zoals periodieke veiligheidsbeoordelingen en verouderingsbeheer. Het missieteam deed aanbevelingen en suggesties voor verbeteringen, waaronder:
- Versterking van de organisatiestructuur voor de exploitatie door de rollen en verantwoordelijkheden voor veiligheid te verduidelijken om potentiële conflicten van rollen en taken te voorkomen.
- Verbetering van het programma voor de herstart van het reactorbedrijf na de langdurige stillegging door herscholing van het reactorbedieningspersoneel en bijwerking van de reactorveiligheidsdocumenten en de bedrijfsprocedures aan de hand van recente wijzigingen.
- Verbetering van het verouderingsbeheer door de veroudering van systemen en onderdelen aan te pakken en door gebruik te maken van de feedback uit de reactorbedrijfsvoering en de veiligheidsbeoordelingen.
“Wij stellen de steun van de IAEA op prijs, vooral gezien de beperkingen die voortvloeien uit de COVID”, aldus Bert Wolterbeek, directeur van de HOR-reactor en directeur van het RID. “De INSARR-missie heeft ons waardevolle aanbevelingen en suggesties opgeleverd voor verdere verbetering van de operationele veiligheid, de veiligheidscultuur en het veiligheidsbeheer; wij zijn vastbesloten deze uit te voeren”. Het RID heeft bevestigd dat het in 2023 om een vervolgmissie van INSARR zal vragen.
Over INSARR-missies
INSARR-missies zijn een collegiale toetsingsdienst van de IAEA, die op verzoek van een lidstaat wordt uitgevoerd om de veiligheid van onderzoeksreactoren te beoordelen en te evalueren op basis van de IAEA-veiligheidsnormen. Algemene informatie over INSARR-missies is te vinden op de IAEA-website.