Medische isotopen
Nucleair geneeskundigen gebruiken radioactief materiaal om vast te stellen of organen goed functioneren en om in een vroeg stadium kankergezwellen op te sporen. Medische isotopen zenden straling uit die wordt gebruikt om diagnoses te stellen, bijvoorbeeld door ze toe te dienen aan patiënten die een PET of SPECT- scan ondergaan. Het is van groot belang dat een juiste diagnose wordt gesteld, zodat de juiste behandeling voor de patiënt bepaald kan worden. Daarnaast worden therapeutische isotopen gebruikt om kankerpatiënten te behandelen, bijvoorbeeld bij bestraling of brachytherapie. Bij deze therapie wordt de isotoop ingebracht om inwendig de kwaadaardige cellen aan te vallen.
Foto iStock
Hoge Flux Reactor in Petten
Isotopen worden onder andere gemaakt in de Hoge Flux Reactor van de Nuclear Research and consultancy Group (NRG). Er worden 30.000 mensen per dag geholpen met medische isotopen die afkomstig zijn uit de HFR. Deze reactor heeft een vermogen van 45 miljoen Watt. Dit vermogen wordt gebruikt om de neutronen en de grondstoffen met elkaar te laten botsen. Dit gebeurt in de kern van de reactor. Deze bevindt zich in een met water gevuld bassin van ongeveer 9 meter diep, met dikke betonnen wanden. Door grondstoffen in de kern onder in het waterbassin te plaatsen, worden ze blootgesteld aan de neutronen en ontstaan er isotopen. De waterlaag dient ter afscherming van de straling die vrijkomt bij het proces. Het water is blauw gekleurd omdat de geladen deeltjes zich met zeer hoge snelheid bewegen door het water. De HFR zal rond 2025 vervangen worden door de PALLAS-reactor.
Stable Isotopes
Urenco Stable Isotopes gebruikt expertise in centrifugetechnologie om producten te verrijken en af te breken voor een breed scala aan markten en klanten. Elk jaar worden meer dan 2 miljoen patiëntenbehandelingen uitgevoerd met nucleaire geneesmiddelen die geproduceerd zijn met stabiele isotopen van Urenco. In 2021 opende ze hun Leonardo da Vinci-cascade voor de productie van stabiele isotopen. Net als de uitvinder waarnaar de faciliteit is vernoemd en die leefde van 1452 tot 1519, is deze cascade uiterst veelzijdig. Hij is ontworpen voor de verrijking van meerdere isotopen – waaronder cadmium, germanium, iridium, molybdeen, selenium, tellurium, titanium, wolfraam, xenon en zink – voor medische, industriële en onderzoekstoepassingen. Urenco Stable Isotopes doet ook onderzoek naar oplossingen voor de behandeling van kanker.
Innovatief fusie-systeem van SHINE
Het medische bedrijf SHINE wil in Veendam (Groningen) een nucleaire installatie – een fabriek voor medische isotopen – bouwen. SHINE ontwerpt, vervaardigt en exploiteert innovatieve fusiesystemen voor toepassingen op korte termijn, zoals bijvoorbeeld de productie van medische isotopen. Momenteel worden de meeste medische isotopen geproduceerd in zes onderzoeksreactoren. SHINE wil met haar innovatieve fusietechnologie de efficiëntie van de toeleveringsketen versterken en hiermee de leveringszekerheid van de belangrijkste medische isotopen te garanderen. De SHINE-fusietechnologie is ontworpen om zowel therapeutische als diagnostische medische isotopen te produceren zonder onderzoeksreactoren of hoogverrijkt uranium.
In de Verenigde Staten produceert SHINE al op commerciële schaal lutetium-177. Dit is een medisch isotoop dat wordt gebruikt om prostaatkanker, maar ook neuro-endocrine tumoren te behandelen. SHINE gebruikt hiervoor haar innovatieve versnellers technologie. SHINE Europe zal de in de VS opgedane kennis toepassen in Veendam en op zo kort mogelijke termijn starten met de bouw van een soortgelijke productiefaciliteit voor lutetium-177. Daarnaast heeft SHINE Europe aangekondigd in Veendam een fabriek te willen gaan bouwen voor de productie van molybdeen-99, gebruikt voor de diagnose van kanker.
