Kernsplijting: het proces
Atoomkernen van het isotoop U-235 kunnen door kernsplijting worden gesplitst tot kleinere kernen onder uitzending van straling, warmte en neutronen. Deze neutronen kunnen op hun beurt weer worden ingevangen door andere atoomkernen van U-235 en zo nieuwe splijtingen veroorzaken waardoor een kettingreactie ontstaat. Een beheersbare kettingreactie vindt plaats in een kernreactor. Om de kettingreactie gaande te houden moet minstens één van de 2 à 3 neutronen die bij een splijting vrijkomen voor een volgende splijting zorgen. In een stabiel opererende reactor is dit het geval en noemen we de reactor ‘kritiek’. Wanneer er meer dan één neutron per splijting overblijft, krijg je een ‘sneeuwbaleffect’. 2 neutronen zorgen elk voor een splijting die beide ook 2 neutronen produceren = 4 neutronen. Die 4 neutronen zorgen voor 4 splijtingen die in totaal 4×2=8 neutronen opleveren, enz. Als dit in een reactor gebeurt, noemen we de reactor superkritisch. Dit wordt gecontroleerd gedaan om een reactor op vermogen te brengen.
Wanneer er minder dan 1 neutron per splijting overblijft, stopt het splijtingsproces en spreek je van een subkritische reactor (de reactor is nu ‘uit’). In de praktijk wordt een kritische reactor stilgezet (subkritisch gemaakt) door er materialen in te brengen die neutronen wegvangen, bijvoorbeeld door regelstaven tussen de splijtstofstaven te laten zakken. Dan ontstaat er een tekort aan neutronen waardoor de kettingreactie stopt.
Uranium verrijken
Urenco Nederland is een van Urenco’s eerste verrijkingsinstallaties, samen met onze verrijkingsinstallatie in het Verenigd Koninkrijk, Urenco UK. Sinds 1973 gebruiken we de centrifugetechnologie die door Urenco is ontworpen en ingezet om uranium te verrijken. Urenco’s Nederlandse verrijkingsfaciliteit staat in Almelo. Door verrijkingsdiensten te leveren aan klanten van nutsbedrijven over de hele wereld, spelen zij een essentiële rol in de wereldwijde nucleaire brandstofcyclus, die de productie van schone en betrouwbare energie ondersteunt. Op dit moment zijn er twee verrijkingsfabrieken, SP4 en SP5, zijn in bedrijf. De voormalige fabrieken, SP1, SP2 en SP3, zijn volledig ontmanteld en teruggebracht naar greenfields. SP5 is in 2000 in bedrijf genomen en produceert meer dan 80% van de totale productiecapaciteit van Urenco Nederland.
In 1975 leverde Urenco zijn eerste SWU-contract uit met de productie van een proeffabriek in Urenco Nederland en Urenco UK, en in 1977 werd onze eerste fabriek op commerciële schaal in Urenco Nederland officieel geïnstalleerd.
Kerncentrale Borssele
EPZ (Elektriciteits-produktiemaatschappij Zuid-Nederland) exploiteert de enige kerncentrale van Nederland: de kerncentrale Borssele. In de kerncentrale worden uraniumatomen gespleten. Met de warmte die daarbij ontstaat, maakt EPZ stoom. Daarmee wordt een turbine aangedreven, die drijft een generator aan waarmee klimaatneutraal elektriciteit wordt opgewekt.De kerncentrale heeft een netto vermogen van 485 MW. Dat is genoeg stroom voor een flinke stad, inclusief trams, treinen en een flinke luchthaven. De kerncentrale is sinds 1973 in bedrijf en wordt iedere tien jaar aangepast aan de laatste stand van de techniek. De veiligheid van kerncentrale Borssele wordt dus voortdurend verbeterd en blijft hierdoor veilig tot 2034. De Nederlandse overheid houdt dagelijks toezicht. Een onafhankelijke commissie ziet er op toe dat de kerncentrale in de top 25 procent veiligste kerncentrales van de westerse wereld blijft.
