Update 98 IAEA - Oekraine
Oekraïne heeft de Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA) meegedeeld dat een noodstroomleiding tussen de kerncentrale van Zaporizja (ZNPP) en een nabijgelegen thermische centrale vandaag opzettelijk is losgekoppeld om een brand te blussen, maar dat de leiding zelf niet is beschadigd. De ZNPP blijft de elektriciteit die zij voor haar veiligheid nodig heeft, ontvangen van haar enige werkende reactor.
Nadat de verbinding van de ZNPP met de laatst overgebleven operationele lijn van 750 kilovolt (kV) vrijdag laat was verbroken, werd de reservelijn van 330 kV gebruikt om elektriciteit van de ZNPP aan het net te leveren. Oekraïne heeft de IAEA meegedeeld dat deze reservelijn opnieuw zal worden aangesloten zodra de brand is geblust. Een van de zes reactoren van de ZNPP produceert nog steeds de elektriciteit die de centrale nodig heeft voor koeling en andere nucleaire veiligheidsfuncties. De reactor zal op het net worden aangesloten zodra de 330 kV-lijn weer is ingeschakeld. Vandaag hebben ook vier IAEA-deskundigen, zoals gepland, de ZNPP verlaten na verscheidene dagen essentieel werk te hebben verricht op het gebied van nucleaire veiligheid, beveiliging en veiligheidscontroles. Twee anderen blijven om de IAEA in staat te stellen de situatie ter plaatse te observeren en onafhankelijke evaluaties uit te voeren. De zes deskundigen waren op 1 september in de ZNPP aangekomen als onderdeel van een team onder leiding van directeur-generaal Rafael Mariano Grossi dat de frontlinie is overgestoken om de ondersteunings- en bijstandsmissie van de IAEA voor Zaporizja (ISAMZ) op te zetten in de centrale in Zuid-Oekraïne. De ZNPP wordt sinds begin maart door Russische troepen vastgehouden, maar het Oekraïense personeel blijft de centrale exploiteren.
Veiligheidscontroles
De IAEA-deskundigen ter plaatse hebben de materiële schade aan de ZNPP opgemeten, de functionaliteit van de voornaamste en de back-up nucleaire veiligheids- en beveiligingssystemen bepaald, de werkomstandigheden van het personeel geëvalueerd, alsook de huidige noodresponscapaciteit van de centrale, naast andere belangrijke activiteiten. De afgelopen dagen hebben veiligheidsinspecteurs ook dringende veiligheidscontroles uitgevoerd op de locatie. Het Oekraïense personeel van de centrale heeft de IAEA-deskundigen vandaag laten weten dat het van plan is de 750 kV-lijn die vrijdag is uitgevallen, te repareren, maar dat dit verscheidene dagen in beslag zal nemen. Een veilige stroomvoorziening van het net buiten de locatie en noodstroomvoorzieningssystemen zijn essentieel om de nucleaire veiligheid te waarborgen. Deze vereiste maakt deel uit van de zeven onmisbare pijlers voor nucleaire veiligheid en beveiliging die de directeur-generaal aan het begin van het conflict heeft geschetst.
Beschietingen
De afgelopen maand zijn er talrijke beschietingen geweest op of in de buurt van de ZNPP, die schade hebben veroorzaakt aan de installatie en wijdverspreide bezorgdheid hebben gewekt over het risico van een ernstig nucleair ongeval dat de menselijke gezondheid en het milieu in gevaar zou kunnen brengen. Bij beschietingen van de ZNPP op 1 september werd een olietank met smeerolie voor de turbine beschadigd, en vandaag waren er opnieuw beschietingen. Directeur-generaal Grossi zal dinsdag een verslag uitbrengen over de nucleaire veiligheid, beveiliging en veiligheidscontrolesituatie in Oekraïne - met inbegrip van de bevindingen van de missie naar de ZNPP - en zal later op dezelfde dag de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties informeren over de missie naar de centrale.