IAEA vraagt met om een veiligheidsbeschermingszone rond Zaporizjzja
Tussentijdse maatregelen zijn dringend nodig om een nucleair ongeval als gevolg van militaire schade aan de kerncentrale van Zaporizja in Oekraïne te voorkomen. Het is noodzakelijk dat er een "onmiddellijke instelling" van een beschermingszone voor nucleaire veiligheid en beveiliging rondom de kerncentrale komt. Dit zei Rafael Grossi, directeur-generaal van de Internationale Organisatie voor Atoomenergie, bij terugkomst van de veiligheidsinspectie.
In een verslag over de situatie op het gebied van nucleaire veiligheid, beveiliging en veiligheidscontroles in Oekraïne zegt Grossi dat de IAEA bereid is onmiddellijk te beginnen met het overleg dat moet leiden tot de dringende instelling van een dergelijke zone in Zaporizjzja. De zone is nodig "in afwachting van het einde van het conflict en het herstel van stabiele omstandigheden" in de zes eenheden tellende faciliteit, de grootste in Europa, zei hij. In zijn verslag, dat volgt op een missie van de IAEA naar de centrale vorige week, riep Grossi op tot onmiddellijke stopzetting van de beschietingen ter plaatse en in de omgeving van de kerncentrale om verdere schade aan de centrale en haar faciliteiten te voorkomen, voor de veiligheid van het bedienend personeel en om de fysieke integriteit te handhaven ter ondersteuning van een veilige en beveiligde werking. "Dit vereist instemming van alle betrokken partijen met de instelling van een zone ter bescherming van de nucleaire veiligheid en beveiliging rond de ZNPP," zei hij.
Situatie in Zaporizja 'ongekend'
In het rapport, waarin talrijke beschietingen van de kerncentrale worden beschreven, staat dat de situatie in Oekraïne ongekend is. Het is de eerste keer dat zich een militair conflict voordoet temidden van de installaties van een groot, gevestigd kernenergieprogramma. Van cruciaal belang is dat de IAEA in Zaporizja aanwezig is, hetgeen van het grootste belang zal zijn om de situatie te helpen stabiliseren, aldus Grossi. Dit moet de IAEA ook in staat stellen de situatie ter plaatse van nabij te volgen en directe, "snelle en betrouwbare informatie" te ontvangen. In Zaporizja zullen IAEA-deskundigen "gedetailleerd en ononderbroken werk" verrichten om de materiële schade aan de installaties van de centrale te beoordelen, de functionaliteit van de belangrijkste en reserveveiligheids- en -beveiligingssystemen vast te stellen en de werkomstandigheden van het personeel te evalueren, naast het uitvoeren van veiligheidscontroleactiviteiten op de locatie. Grossi zei dat de IAEA nog steeds "ernstig bezorgd" is over de situatie in Zaporizja. De "zeven pijlers" van nucleaire beveiliging en veiligheid van de IAEA zijn allemaal in gevaar op de locatie. De pijlers omvatten de fysieke integriteit van de reactoren, de offsite-stroomvoorziening en het te allen tijde functioneren van alle veiligheids- en beveiligingssystemen.
Foto: De IAEA Support and Assistance Mission voor Zaporizhzhya (ISAMZ) op 1 September 2022
Foto Credit: Fredrik Dahl / IAEA